Pilot Nij Smellinghe en GGD Fryslân: aanpak ‘natte broeken’

DRACHTEN – Groot worden gaat met vallen en opstaan, dus  ook het op de wc leren plassen en poepen. Bij veel kinderen gaat dit goed maar sommige kinderen blijven natte en/of vieze onderbroeken houden. Thuis is dit nog te doen maar het wordt lastiger als de kleuter naar school gaat en dan soms nog plas- of poepongelukjes heeft. En… is het dan een zindelijkheidsprobleem of is het kind incontinent?

Terug naar de basis
Krista Bakker, kinderurotherapeute op de poli Kindergeneeskunde van ziekenhuis Nij Smellinghe: “Allereerst is er een groot verschil tussen een zindelijkheidsprobleem en incontinentie. Zindelijkheidsproblemen ontstaan doordat het kind bijvoorbeeld te laat naar de wc gaat, ophoudgedrag vertoont, te weinig drinkt enz. Incontinentie wordt veroorzaakt door een ander probleem, bijvoorbeeld obstipatie of een urineweginfectie. Bij zindelijkheidsproblemen kan het kind getraind worden, bij een incontinentieprobleem moet daarnaast ook de oorzaak van het probleem aangepakt worden. Dat is een groot verschil.”

Krista vertelt verder: “Een groot deel van de ouders dat met hun kind bij mij op consult komt, denkt dat de incontinentie van hun kind een fysieke oorzaak heeft . Met hen begin ik weer helemaal bij de basis van het poepen en plassen. Hoe gaat dit in zijn werk? Op welke manier kun je als ouder bijdragen aan een normale, gezonde toiletgang van jouw kind? Voor veel ouders gaat er dan een wereld open. Deze informatie en veel praktische tips leveren vaak een snel resultaat op. Welk probleem er ook speelt, Krista geeft in ieder geval deze tip: “Voorkom vooral stress. Als ouders dwangmatig omgaan met de plas- en/of poepongelukjes van hun kind, werkt dit meestal averechts.”

Plas- en poepinstructies
Ook bij de GGD kunnen ouders terecht met hun kind met plas- of poepproblemen. Daarom hebben ziekenhuis Nij Smellinghe en GGD Fryslân de handen inéén geslagen. Krista Bakker heeft samen met Tiny Voolstra , jeugdverpleegkundige bij GGD Fryslân, een pilot gedaan in het basisonderwijs. Ze hebben de kinderen èn hun meesters en juffen uitleg gegeven in de eigen vertrouwde omgeving.

Tiny: “De eerste pilot is gegeven aan groep 3 van de St. Mattheüsschool in Joure. Het leuke van kinderen in deze leeftijd is dat ze graag hun ervaringen met poepen en plassen delen met de groep. Natuurlijk worden er ook grapjes over het onderwerp gemaakt. Dat is logisch. Door een heel laagdrempelig verhaal te houden over poepen, plassen en drinken en dit aan te vullen met duidelijke plaatjes en een filmpje, leren de kinderen in korte tijd veel. Zo leren ze waar ze zelf op kunnen letten, bijvoorbeeld de kleur van hun plas en de structuur van hun poep. Verder leren ze hoe ze het beste op het toilet kunnen gaan zitten”.

Na de ‘les’ aan de kinderen, gingen Tiny en Krista om tafel met de meesters en juffen van de basisschool. Zij kregen nog wat meer achtergrondinformatie en vooral handige tips. Hoe kun je er bijvoorbeeld voor zorgen dat kinderen regelmatig naar het toilet gaan en hoe ga je om met signalen van kinderen die het toilet ‘vies’ vinden? Maar ook, wat zijn de risico’s wanneer een kind een hele schooldag niet gaat plassen of te weinig drinkt? Krista en Tiny pleiten daarom bijvoorbeeld voor extra drinkmomenten, helemaal als de school een continurooster heeft.

Juf Jolanda: “We hebben een ontzettende betrokken gastles gehad over poepen en plassen. De kinderen hebben door middel van doe-opdrachten zelf ervaren hoe de ontlasting en blaas in zijn werk gaat. Ze waren ontzettend enthousiast en hebben er thuis ook veel over verteld. Deze gastles was voor mij erg inspirerend!  Ook zelf heb ik er nog veel van kunnen leren! Bovendien was het erg leuk om te zien hoe betrokken de kinderen waren.”

Momenteel wordt de pilot geëvalueerd en beoordeeld of deze vervolg krijgt in 2017 of niet. Zowel GGD Fryslân als Nij Smellinghe kijken naar mogelijkheden.